Học gì để trở thành một chuyên gia SEO

Với lợi ích vô tận mà SEO mang lại cho các doanh nghiệp thì ngày nay SEO là một ngành công nghiệp khá nóng bỏng, nó đã và đang tiếp tục lôi cuốn rất nhiều các cá nhân, tập thể đặc biệt là với gần như tất cả các lĩnh vực liên quan tới kinh doanh vào với vòng xoáy của nó.

Với danh nghĩa là chuyên gia SEO của VietMoz cùng với mong muốn được đào tạo ra những con người có được khả năng làm việc hiệu quả, cống hiến vì xã hội, đặt lợi ích của mình phía sau sự thỏa mãn của cộng đồng người dùng. Tôi xin được chia sẻ quan điểm của mình tới các bạn học viên và những người có xu hướng muốn học SEO, có mong muốn trở thành một chuyên gia SEO thực thụ.

Trước tiên, tôi muốn dành cho bạn một vài câu hỏi khi bạn là người đang có ý định học SEO, muốn được đào tạo SEO:

1. Bạn đã xác định vì sao mình học SEO?
2. Trong thâm tâm bạn có thực sự yêu thích SEO?
3. Khi đã biết SEO thì mục tiêu bạn muốn đạt đến là gì?

Trên đây là một vài câu hỏi trong số hệ thống các câu hỏi khảo sát mà tôi thường đặt ra cho các học viên của mình trước khi bắt tay vào việc đào tạo cho họ, tôi luôn mong muốn một điều là mình đào tạo ra những SEOer chân chính, những người hướng tới một chuyên gia chứ không đào tạo ra những người làm ra những điều vô giá trị cho cộng đồng cũng như lừa gạt bộ máy tìm kiếm, các Spammer.

Trên website SEOmoz.com, một trong những website về SEO nổi tiếng nhất thế giới hiện nay, Rand Fishkin (CEO & Co-Founder) có đưa ra bài viết nói về các cấp bậc của những người làm SEO. Tôi xin trích dẫn bài dịch tiếng Việt của anh babywolf về các cấp bậc của SEOer để các bạn tiện theo dõi:

Level 1: Bối rối (Confused)

Ở level này giống như bạn chưa biết được các thủ thuật SEO và các kiến thức SEO. Bạn chỉ mới biết về SEO từ việc nghe những người khác nói về nó một cách rất chung chung theo kiểu “SEO là thủ thuật để tối ưu hóa website nhằm đưa website lên bộ máy tìm kiếm như Google, Yahoo, Bing…”.

Ngoài ra, bạn cũng không biết được rằng mình cần phải làm gì để website của mình có thứ hạng cao trên Google. Những kiến thức cơ bản như thẻ meta hay thẻ title và các thẻ html sẽ gây cho bạn những thắc mắc nên ứng dụng nó như thế nào.

Khi đó bạn sẽ lên mạng tìm hiểu và gặp những lời quảng cáo như việc trả tiền để submit vào các bộ máy tìm kiếm và xem đó là lời khuyên tốt nhất. Trước đây khi tư vấn SEO cho khách hàng cũng gặp nhiều khách hàng hiểu SEO như thế này, đối với họ SEO chỉ đơn giản là việc submit vào các bộ máy tìm kiếm và gõ tên miền của mình thì thấy mình nằm top Google là đủ.

Level 2: Tìm hiểu về SEO (Learning)

Ở level này bạn vẫn chưa biết nhiều về SEO và bạn đi tham dự các hội nghị về SEO hay các cuộc offline của các nhóm SEO. Ở Việt Nam mình so với nước ngoài hơi khác chút, theo lời dịch của tôi từ nguyên văn của Rand Fishkin đây là những người lần đầu tiên tham dự SES (Search Engine Strategy conference). Đây là những hội nghị chuyên đề về việc marketing qua các cỗ máy tìm kiếm và SEO. Thông thường những đối tượng ở level này sẽ hay dùng Google Adwords hay mua quảng cáo của Yahoo nhưng cũng không mấy quan tâm lắm.

Level 3: Bắt đầu học SEO (Novice)

Ở level này bạn bắt đầu đọc các tài liệu về SEO cơ bản, tuy nhiên nếu bạn quan tâm và nghiêm túc hơn thì các tài liệu này cũng đủ giúp bạn đạt level 4 kế tiếp. Người ở level này sẽ biết được những yếu tố cơ bản như clean URL (những URL được rewrite gọn gàng, clean URL chưa hẳn là Friendly URL), liên kết nội bộ, thẻ tiêu đề là những yếu tố ảnh hưởng đến việc xếp hạng trên các cỗ máy tìm kiếm.

Ngoài ra, người ở level này hiểu được cơ bản yếu tố liên kết (links) ảnh hưởng đến thứ hạng. Cũng vì vậy mà những bạn ở level này hay bị mắc kẹt với việc dùng Google PageRank Toolbar làm một đơn vị đo lường chính. Cái này tôi thấy khá nhiều người làm SEO ở Việt Nam hiện nay cũng đang mắc phải. Xem ra người ở level này có lẽ khá nhiều.

Level 4: Người mới làm SEO (SEO newbie)

Tôi tạm dịch level này là Người mới làm SEO, lúc này có thể nói bạn đã bắt đầu gia nhập vào làng SEO. Ở level này bạn là người đã bắt đầu có những kiến thức sâu hơn và thu thập được kinh nghiệm về làm SEO. Bạn bắt đầu biết được tầm quan trọng của meta description như thế nào, biết cách tối ưu hóa một website thân thiện với với các bộ máy tìm kiếm. Bạn có thể biết được rằng những liên kết nào tốt hay xấu trong SEO, những yếu tố cơ bản về xếp hạng các website ở các từ khóa có cạnh tranh thấp, và bạn đã bắt đầu có thể đạt được thành tựu trong việc làm SEO với những từ khóa dễ, ít cạnh tranh…

Level 5: Người làm SEO chuyên nghiệp (SEO Professional)

Ở level này bạn bắt đầu có đủ kiến thức để có thể hỗ trợ và phân tích giúp người khác ở nhiều khía cạnh. Có kỹ năng phân tích từ khóa tốt hơn và bấy giờ việc này đối với bạn như là một công việc khá đơn giản, bạn có một nền tảng tốt đủ để cạnh tranh ở các từ khóa có thể được xem là khó. Theo lời dịch của tôi từ nguyên văn của Rand Fishkin thì 301 redirect lúc này sẽ là người bạn mới tốt nhất của bạn. Người ở level này đủ khả năng để sửa chữa được các lỗi gặp phải trong SEO. Nhìn chung ở level này bạn đã có thể được xem là những đối thủ đáng gờm của các level cao hơn, bởi vì việc đạt được thành tích cụ thể nào đó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.

Level 6: Chuyên gia SEO (Master SEO)

Người ở level này có kiến thức về SEO rộng và dày dặn kinh nghiệm, bạn đọc trung bình từ 10 đến 20 bài viết về SEO mỗi ngày. SEO lúc này giống như cuộc sống của bạn, bạn nhận biết được những thay đổi của các bộ máy tìm kiếm về thuật toán ảnh hưởng như thế nào hay những hình thức SPAM nào vẫn còn hiệu quả đối với bộ máy tìm kiếm. Bạn dễ dàng khắc phục được các hình phạt của các bộ máy tìm kiếm và các vấn đề khó khăn khác. Đối với các lĩnh vực hay làm SEO với các từ khóa ít cạnh tranh bạn sẽ thống trị được khá dễ dàng.

Level 7: Dark Lord of Search

Cái chữ Dark Lord of Search này tôi tạm dịch cho phù hợp với Việt Nam theo cách nôm na gọi là “những ông trùm về SEO” cho dễ hiểu. Người ở level này được Rand Fishkin xếp vào khá ít, tóm lại là những người có tiếng tăm hay là những người lão làng trong cộng đồng SEO. Người ở level này thường hay có blog cá nhân riêng của mình và thường là những chuyên gia hay diễn thuyết trong các hội nghị về SEO. Những người này biết được chính xác việc đặt link ở đâu là tốt nhất hay tạo ra những trang web đủ sức tạo nên một nguồn dư luận, và có đủ mối quan hệ để thực hiện hầu như bất kỳ chiến dịch nào (tất nhiên là trong trường hợp giả định họ có đủ động lực và tiềm lực tài chính để thực hiện).

Level 8: Johns, Naylor, Boser & Ballie

Đây là 4 người duy nhất mà Rand Fishkin xếp vào level 8, tạm xem là đẳng cấp ngoại hạng (ít nhất là tính đến thời điểm mà Rand Fishkin viết bài này vào 08/2006).

Theo Rand Fishkin thì những người này không chỉ có kiến thức sâu rộng về các bộ máy tìm kiếm mà đối với họ việc lập trình, marketing hay làm kinh doanh là nắm vững trong lòng bàn tay. Bạn chỉ cần đưa ra cho họ một vấn đề nào đó họ sẽ cung cấp cho bạn ngay hàng chục giải pháp và những vấn đề bạn đang mắc phải mà chưa hề nghĩ đến. Họ có thể optimize vài website trong lĩnh vực nào đó với thứ hạng cao. Nhìn chung họ được Rand Fishkin xem là những người good nhất trong lĩnh vực này.

Thực ra với SEO mà nói thì không có một quy tắc cụ thể và chính xác nào cho việc xác định cấp bậc trong SEO, tuy nhiên trong bài viết của Rand thì có thể gom lại thành các nhóm chung chung, những cấp bậc được đưa ra ở đây có thể không phù hợp với quan điểm của bạn nhưng cũng phần nào định hình được các cấp bậc của những người làm SEO trong một mức độ nào đó.

Trong số các cấp bậc trên, bạn có thể định vị để biết được mình đang nằm ở cấp bậc nào? Kế tiếp bạn xem xét những cấp bậc tiếp theo cần những tiêu chí hay yếu tố nào để xây dựng những chiến lược phù hợp để đạt tới nó? Bạn hãy phấn đấu và rèn luyện bản thân.

Ngoài ra, có khả năng bạn đang nằm ở cấp bậc nào đó nhưng lại thiếu một vài tiêu chí ở level thấp hơn. Như vậy có nghĩa là bạn cũng cần phải bổ sung các kiến thức để phù hợp đạt được level đó. Bởi vì một khi bạn bị hổng những kiến thức nền tảng cũng là một khó khăn không nhỏ hay sẽ tốn thời gian hơn để bạn đi tiếp được các level tiếp theo.

Dưới đây chúng tôi xin được chia sẻ những kiến thức thiết yếu để cho bạn tìm hiểu và hướng tới một chuyên gia SEO.

Đọc các tài liệu hướng dẫn học SEO cơ bản

Nếu bạn là một người chưa từng biết gì về SEO thì cần xem qua các tài liệu SEO cơ bản, Google cũng có cung cấp tài liệu SEO cơ bản dành cho người mới bắt đầu và sau đây là một số tài liệu cơ bản khác dành cho bạn:

• Tài liệu cơ bản: http://vietmoz.net/kien-thuc-seo/tu-hoc-seo-voi-giao-trinh-seo-vietmoz-20/
• Tài liệu SEO Search Engine Land (bản Tiếng Việt): http://vietmoz.net/tai-lieu-seo-onpage/Tai-lieu-hoc-SEO-cua-Search-Engine-Land-165/
• Vlog học SEO: http://tutorial.vietmoz.vn/seo-vlog-vietmoz-gioi-thieu-tai-lieu-hoc-seo-online/

Có thể bạn là một người đã biết làm SEO cơ bản, tuy nhiên nếu bạn chưa từng đọc các tài liệu này thì cũng nên dành ít thời gian xem qua. Biết đâu bạn đang thiếu kiến thức cơ bản nào đó mà không biết.

Đọc ebook về SEO

Hãy bỏ ra thời gian để đọc ebook SEO, việc này sẽ giúp bạn hiểu nhiều về SEO. Một số ebook SEO hay bạn có thể tham khảo:

• eBook The Art Of SEO: http://vietmoz.net/tai-lieu-seo-onpage/Tai-lieu-SEO-The-Art-Of-SEO-152/
• eBook SEO VietMoz 2013: http://vietmoz.net/tai-lieu-seo-onpage/Ebook-SEO-VietMoz-2013-232/

Học SEO qua Blog & Forum

Học SEO qua Blog & Forum cũng là một cách rất tốt giúp bạn nâng cao kỹ năng SEO của mình. Bởi vì các nhà cung cấp Search Engine thường không công bố các tiêu chí sắp xếp thứ hạng tìm kiếm mà đa phần các kiến thức SEO dựa vào những thử nghiệm, suy đoán và kinh nghiệm của người nghiên cứu SEO hay các chuyên gia SEO. Tham gia các diễn đàn sẽ giúp cho bạn có cái nhìn từ nhiều phía hơn về một nhận định hay một tiêu chí để giúp cho bạn học SEO tốt hơn.

Một số forum về SEO tại Việt Nam

• vnwebmaster.com
• thegioiseo.com
• forum.idichvuseo.com
• quangbaweb.edu.vn

Một số forum về SEO trên thế giới

• Moz.com
• Searchengineland
• SEO Book
• Searchenginewatch
• Search Engine Journa
• Search Engine Roundtable

Trải nghiệm kỹ thuật SEO của chính mình

“Học phải đi đôi với hành“. nếu bạn chỉ đọc lý thuyết mà không có thực hành sẽ rất khó để trở thành một chuyên gia SEO. Để trở thành một chuyên gia SEO bạn cần phải liên tục có những thực hành những kiến thức SEO bạn học được thậm chí dành thời gian để thử nghiệm các phương pháp SEO của riêng bạn. Kiến thức SEO luôn đổi mới và bạn cần cập nhật liên tục.

Trước khi bắt tay vào SEO các từ khóa khó, bạn nên chọn các từ khóa dễ trên blog cá nhân để trải nghiệm quá trình SEO từ khóa. Khi bạn nắm rõ và hiểu được quy trình SEO một từ khóa dễ bạn sẽ có thêm nhiều kinh nghiệm trong các dự án khó hơn.

Tự học về lập trình website

Để trở thành một chuyên gia SEO thực thụ bạn cần có những kiến thức về lập trình website, bạn cần tạo những trang web cho riêng mình nhằm mục đích phục vụ quá trình xây dựng hệ thống cho dự án của mình. Ngoài ra quá trình tìm hiểu về lập trình web sẽ giúp bạn hiểu về website của mình nhiều hơn, và có thể tự tùy chỉnh trang web theo ý của mình.

Tham gia các hội thảo và sự kiện về SEO

Việc tham gia các hội thảo và sự kiện về SEO sẽ giúp cho bạn tích lũy thêm được nhiều kinh nghiệm, kiến thức từ các chuyên gia SEO. Ngoài ra, bạn còn có thể giao lưu và làm quen với cộng đồng làm SEO để cùng trao đổi và chia sẽ kiến thức hay học hỏi thêm. Mặt khác, các hội thảo cũng thường hay cung cấp những kiến thức hay những vấn đề mới, những vấn đề mang tính thời sự. Đây là một cách mà bạn cũng không nên bỏ qua.

Hiện tại ở Hà Nội nói riêng thì chỉ có cộng đồng SEO VietMoz và cộng đồng iSEO là thường xuyên tổ chức các buổi Offline về SEO, các bạn có thể theo dõi thông tin về các buổi Offline tại các Group riêng, hoặc đơn giản hơn các bạn chỉ cần follow theo Facebook của tôi  để được cập nhật thông tin về các buổi Offline.

Tham gia khóa học đào tạo SEO

Bạn có thể tự học SEO tuy nhiên sẽ phải mất 1 thời gian dài để tự tìm hiểu và trải nghiệm. Nếu bạn muốn rút ngắn thời gian bạn có thể tham gia một khóa học SEO ngắn hạn. Thông thường, các khóa học ở các trung tâm đào tạo SEO cũng sẽ giúp cho bạn rất nhiều vì bạn sẽ được đào tạo một cách bài bản hơn và làm nền tảng cho bạn trong việc phát triển các kỹ năng và kiến thức SEO cho mình.

Tham khảo nội dung khóa học SEO của VietMoz tại đây:
http://vietmoz.edu.vn/khoa-hoc-seo-tieu-chuan/

Lời kết

Trên đây là những chia sẻ của tôi để trả lời cho câu hỏi của các bạn thường xuyên thắc mắc về việc muốn giỏi SEO cần phải học những gì. Ngoài ra còn một số kiến thức khác bạn cần phải tìm hiểu thêm như các kỹ thuật viết bài, trau dồi kiến thức về internet Marketing…

Rất mong nhận được những góp ý phản hồi của các bạn để bài viết được đầy đủ hơn. Chúc các bạn sớm trở thành các chuyên gia SEO.